Almanca Zaman Edatları: Edatlar konusu Almancada geniş yer tutmaktadır Bu nedenle Almanca edatlar konusunu bölümlere ayırarak işlemek daha yararlı olacaktır. Almanca zaman edatları üzerine konuşmaya başlamadan önce edat nedir, zaman edatı kavramlarına değinelim. Ardından Almanca zaman edatları konusuna detaylı bie şekilde değinebiliriz.
“Edat”, bir dil bilgisi terimidir ve bir cümle içindeki kelimelerin birbirleriyle olan ilişkilerini belirten sözcüklerdir. Edatlar, bir kelimenin başka bir kelimeyle olan bağlantısını belirleyerek cümledeki anlamı netleştirirler. Örnek olarak, “evde”, “okulda”, “parkta” gibi kelimeler edat örnekleridir ve “ev”, “okul”, “park” gibi kelimelerle olan yer ilişkisini belirtirler. Türkçe’de yaygın olarak kullanılan edatlar arasında “için”, “ile”, “de”, “da”, “dan”, “diye” gibi sözcükler bulunur.
Zaman edatları, bir olayın veya eylemin zamanını belirten edatlardır. Bu edatlar, bir cümledeki fiilin ne zaman gerçekleştiğini veya gerçekleşeceğini belirtirler. Türkçe’de yaygın olarak kullanılan zaman edatları arasında “şimdi”, “bugün”, “yarın”, “dün”, “gece”, “sabah”, “akşam”, “hafta sonu”, “geçen hafta”, “gelecek ay” gibi sözcükler bulunur. Örnek olarak, “Ben yarın sinemaya gideceğim” cümlesinde “yarın” kelimesi zaman edatıdır ve eylemin ne zaman gerçekleşeceğini belirtir.
Almanca Zaman Edatları Giriş
Almanca zaman edatları, bir olayın veya eylemin zamanını belirten edatlardır. Bu edatlar, bir cümledeki fiilin ne zaman gerçekleştiğini veya gerçekleşeceğini belirtirler. Almanca zaman edatları genellikle cümlenin başında yer alır. Bazı yaygın Almanca zaman edatları şunlardır:
- jetzt (şimdi)
- heute (bugün)
- morgen (yarın)
- gestern (dün)
- abends (akşamleyin)
- nachts (geceleyin)
- am Wochenende (hafta sonu)
- letzte Woche (geçen hafta)
- nächster Monat (gelecek ay)
Örnek olarak, “Ich gehe morgen ins Kino” cümlesinde “morgen” kelimesi zaman edatıdır ve eylemin ne zaman gerçekleşeceğini belirtir.
vor, nach, während, bis, seit, für, um, bei, gegen, … gibi edatlar başka bir ismin zaman bildirmek için kullanılabilirler. Genelde bahsi geçen zamansal ifadeler belirli bir zaman aralığı (die Zaeitdeuer) ve belirli bir andan (der Zeitpunkt) bahsetme şeklinde olabilir. Genel olarak aşağıdaki soru ifadelerine verilen cevaplarda kullanılabilirler:
| wann ne zaman? |
| bis wann? ne zamana kadar? |
| seit wann? ne zamandan beri? |
| von wann bis wann? ne zamandan ne zamana? |
| um wie viel Uhr? saat kaçta? |
| wie lange? ne kadar zaman boyunca? |
Akkusativ Almanca Zaman Edatları
Bu Almanca edatlarından sonra gelen isimler muhakkak isimin i-halinde uani akkusativ olmak zorundadır.
um (-de/-da)
Um, zaman edatı olarak kullanıldığında -de, -da anlamı verir. Özellikle saatlerde sık kullanılır.
| Ich habe einen Termin um 16:00 Uhr. Saat 16.00’da randevum var. |
| Die Schule öffnet um 7:00 Uhr. Saat 7.00’da okul açılıyor. |
| Der Bus fährt um 8:00 Uhr ab. Saat 8.00’da otobüs kalkıyor. |
bis (-e kadar)
Ne zamana kadar sorularına cevap verir. Bis edatı başka edatlarla da beraber kullanılabildiği için ismin çekimini kendisinden sonra gelen edat belirler. Örneğin, bis + Akkusativ isim kullanılıyor iken, bis + zu Dativ isim kullanılır. Çünkü ismin çekimini etkileyen bis değil zu edatı olmuştur.
| Was machst du bis zum Abend? Akşama kadar ne yapıyorsun |
| Die Schüler bleiben bis Mittag in der Schule. Öğrenciler öğlene kadar okulda oluyorlar. |
| Der Arbeiter arbeitet bis 8 Uhr abends. İşçi akşam 8’e kadar çalışıyor. |
| Die Schule läuft von Montag bis Freitag. Okul Pazartesiden Cumaya kadar açık olur. |
| Ich arbeite von morgens bis abends. Sabahtan akşama kadar çalışıyorum. |
Almanca Zaman Edatları
Almancada Zaman Bildiren Edatlar
für (-boyunca, -liğine/-lüğüne/-lığına)
Zaman bildiren cümlelerde “belirli bir süre boyunca” gibi anlama gelmektedir.
| Ich bleibe nur für drei Tage in Köln. Yalnızca üç günlüğüne Köln’de kalacağım. |
| Thomas ist gestern für zwei Wochen nach Japan geflogen. Thomas dün iki haftalığına Japonya’ya uçtu. |
über (-boyunca, -süresince, -de/-da)
Für gibi bunda da zaman bildiren cümlelerde “belirli bir süre boyunca” gibi anlama gelmektedir.
| Wir wollen über das Wochenende zu unseren Freunden nach Ankara fahren. Hafta sonunda Ankara’daki arkadaşlarımızın yanına gitmek istiyoruz. |
| Wir besuchten meinen Schwager übers Wochenende. Hafta sonunda kayınbiraderimi ziyaret ettik. |
gegen (civarında, yaklaşık olarak)
Gegen zaman edatı olarak kullanıldığında civarında anlamı olarak kullanılır.
| Ich weiß es nicht. Es müsste so gegen 15:00 Uhr sein. Bilmiyorum. Saat 15:00 civarı olmalı. |
| So gegen 20:00 Uhr. Saat 20:00 civarı. |
Dativ Almanca Zaman Edatları
Bu Almanca zaman edatlarından sonra kullanılan isimler mutlaka ismin e-hali yani dativ olmak zorundadır.
bei (-esnasında)
Eş zamanlı olaylar anlatılırken “enasında” anlamı vermek için kullanılır.
| Ich kann bei der Arbeit nicht telefonieren. İş yerindeyken telefon görüşmesi yapamıyorum. |
an (yanında, yakında)
Özellikle tarihlerde, haftanın günleri ve günün bölümlerinde yoğun olarak kullanılmaktadır. Daima ismin -e halinde kullanılır. an + dem = am olacak şekilde bir kısaltma sık rastlanan bir durumdur.
| Ich arbeite nicht am (an dem) Samstag und Sonntag. Cumartesi ve Pazar günleri çalışmıyorum. |
| Ich wurde am 05.07.1992 geboren. 05.07.1992′de doğdum. |
| Ich komme um 8 Uhr abends nach Hause. Akşam saat 8′de eve geliyorum. |
seit (-den/-dan beri, -dır/-dir)
Ne zamandan beri gibi sorulara cevap verir. Ardından gelen nesne daima e-halinde olduğu gibi geçmişte başlayıp şu anda da devam eden durumları anlattığı için cümledeki fiil şimdiki zamanda kullanılmalıdır.
| Seit wann sind Sie in Deutschland? Ne zamandan beridir Almanya’dasınız? |
| Das Auto existierte seit Bismarcks Zeiten. Araba, Bismarck’ın zamanından beri var. |
in (-de, -da)
Bir başka e-halinde kullanılan edat. Belirli bir sürenin belirsiz anlarında kullanılır. Özellikle mevsimler, aylar ile beraber kullanılırken -de/-da anlamı katar. Burada da bir kısaltma görülmesi kaçınılmaz; in + dem = im
| Was machst du im September? Eylül’de neler yapıyorsun? |
| Im Winter gehe ich oft nach Uludağ. Kışın sıklıkla Uludağ’a giderim. |
| Der Zug wird in einer Minute ankommen. Bir dakika içinde tren gelecek. |
vor (önünde)
Vor edatından sonra kullanılan isim e-haline bürünür. “Önce” anlamı katar. Saatlerde kullanılan bir edattır.
| Es ist Viertel vor drei. Saat üçe çeyrek var. |
| Das Kind trinkt vor dem Schlafengehen Milch. Çocuk uyumadan önce süt içiyor. |
| Er liebt den Hund vor der Arbeit. İşe gitmeden önce köpeği sever. |
nach (sonra, sonrasında, -den/-dan sonra)
Nach edatı zaman zarfı olarak kullanıldığında “Sonra” anlamı katar.
| Nach einem Tag konnten wir die Ergebnisse sehen. Bir günün ardından sonuçları görebildik. |
| Die Katze kam nach drei Stunden zurück. Kedi üç saatin ardından geri geldi. |
| Ich sehe die Testergebnisse nach zwei Stunden. İki saat sonra test sonuçlarını görüyorum. |
von … bis (zu) (-den/ -dan … -e kadar)
Bis zaman edatı ile birlikte çok sık kullanılır.
| Von acht bis zehnUhr. Saat sekizden ona kadar. |
| Ich mache eine Pause von 12 bis 1 Uhr. Saat 12′den 1’e kadar molada oluyorum. |
| Ich arbeite von morgens bis abends. Sabahtan akşama kadar çalışıyorum. |
ab / von … an (-den, -dan itibaren)
| Ich beginne ab November eine neue Folge. Kasımdan itibaren yeni bölüme başlıyorum. |
| Ab heute sind die Schulen im Urlaub. Bugünden itibaren okullar tatil oluyor. |
| Die Liga startet nicht ab Februar. Şubattan itibaren lig başlamıyor. |
aus (-e/-a)
Geçmiş tarihlere ait zaman ifadelerinde kullanılır.
| Diese Knochen dürften aus dem Paläolithikum stammen. Bu kemikler yontma taş devrine ait olabilir. |
zwischen (-arasında)
İki tarih, iki zaman arasındaki ifadelerde kullanılır.
| Zwischen den Monaten Mai und August hat es in diesem Jahr kaum geregnet. Bu yıl Mayıs ve Ağustos ayları arasında pek yağmur yağmadı. |
| Sie kommt zwischen 6:00 Uhr und 7:00 Uhr. O sabah saat 06:00 ile 07:00 arasında geliyor. |
Genitiv Almanca Zaman Edatları
Bu tip Almanca zaman edatlarından sonra kullanılan isimler muhakkak ismin in-hali yani genitiv olmak zorundadır.
innerhalb (dahilinde, içinde)
| Zahlen Sie bitte die Rechnung innerhalb eines Monats. Lütfen faturayı bir ay içinde ödeyin. |
| Die Analyseergebnisse müssen innerhalb fünf Arbeitstagen vorliegen. Analiz sonuçları beş iş günü içinde hazır olmalıdır. |
außerhalb (haricinde, dışında)
| Außerhalb der Sprechzeiten wenden Sie sich bitte an den Notdienst. Mesai saatleri dışında, lütfen acil servis ile iletişime geçin. |
| Außerhalb der Arbeit waren sie unzertrennlich. İş dışında her şeyi birlikte yaptılar. |
während (boyunca, esnasında, sırasında)
| Das Kind sitzt während des ganzen Tages zu Hause vor dem Fernseher. Çocuk evde bütün gün boyunca televizyon karşısında oturuyor. |
| Früher wurden während des Checkpoints alle Aktivitäten gestoppt. Geçmişte, kontrol noktası sırasında tüm faaliyetler durdurulmuştu. |
Almanca Zaman Edatları Örnek Cümleler
Tabloda, zaman edatları içeren 20 adet örnek cümle verilmiştir. İlk sütunda cümle numaraları, ikinci sütunda zaman edatları içeren Almanca cümleler ve üçüncü sütunda Türkçe çevirileri yer almaktadır.
| No | Almanca Cümle | Türkçe Çevirisi |
|---|---|---|
| 1 | Gestern habe ich meine Hausaufgaben gemacht. | Dün ödevlerimi yaptım. |
| 2 | Nächste Woche fahre ich in den Urlaub. | Gelecek hafta tatile gidiyorum. |
| 3 | Heute Abend gehe ich ins Kino. | Bu akşam sinemaya gidiyorum. |
| 4 | Letztes Jahr habe ich Deutsch gelernt. | Geçen yıl Almanca öğrendim. |
| 5 | Morgen werde ich früh aufstehen. | Yarın erken kalkacağım. |
| 6 | Vor zwei Stunden habe ich gegessen. | İki saat önce yedim. |
| 7 | Nächstes Jahr werde ich mein Studium abschließen. | Gelecek yıl eğitimimi tamamlayacağım. |
| 8 | Letzte Woche war ich krank. | Geçen hafta hasta oldum. |
| 9 | Heute Nachmittag treffe ich meine Freunde. | Bu öğleden sonra arkadaşlarımla buluşacağım. |
| 10 | Vor einer Stunde habe ich geduscht. | Bir saat önce duş aldım. |
| 11 | Nächsten Monat werde ich meinen Geburtstag feiern. | Gelecek ay doğum günümü kutlayacağım. |
| 12 | Letzten Sommer war ich in Italien. | Geçen yaz İtalya’da idim. |
| 13 | Heute Morgen habe ich gefrühstückt. | Bu sabah kahvaltı yaptım. |
| 14 | Vor einer Woche habe ich meine Familie besucht. | Bir hafta önce ailemi ziyaret ettim. |
| 15 | Nächsten Dienstag habe ich einen wichtigen Termin. | Gelecek Salı önemli bir randevum var. |
| 16 | Letzten Monat habe ich ein neues Auto gekauft. | Geçen ay yeni bir araba satın aldım. |
| 17 | Heute Vormittag habe ich Sport gemacht. | Bu sabah spor yaptım. |
| 18 | Vor einem Monat habe ich meinen Job gewechselt. | Bir ay önce işimi değiştirdim. |
| 19 | Nächstes Jahr werde ich umziehen. | Gelecek yıl taşınacağım. |
| 20 | Letzte Nacht habe ich schlecht geschlafen. | Geçen gece kötü uyudum. |
Umarım Almanca zaman edatları konusunda sunulan bilgiler hem yararlı olmuş hem de anlaşılır bir şekilde ifade edilmiştir. Herhangi bir noktada belirsizlik yaşarsanız, bir hata bulduğunuzu düşünürseniz, bir kelimenin yanlış yazıldığını fark ederseniz, lütfen yorum yaparak bunu belirtiniz.
Almanca Zaman Edatları yazımıza burada son verirken en az Almanca zaman edatları konusu kadar yararlı bazı konuları da aşağıda listeledik. Almanca zaman edatları yazısının yanında sayfamızda arama yaparak Almanca edatlar konusundaki diğer makalelere de göz atabilirsiniz.
İyi çalışmalar dileriz.
1. Almanca Artikeller Konu Anlatımı
3. Almanca Öğrenmek için En İyi 9 Yöntem
