Partizip 2: Bir önceki yazımızda Partizip1 hakkında detaylı bir anlatım yapmıştık. İsterseniz yazımıza Almancada Partizip 2 yapısı, Partisipler (Partizipien), fiillerden türetilen sıfat, edat ve adlara denir. Bu yapılar edat görevini üstlendiklerinde ise Türkçe dil bilgisindeki ulaç olarak adlandırılırlar. Almancada iki tür partisip yapısı vardır. Bunlar sırayla:
* Partizip 1
* Partizip 2
Bir önceki yazımızda detaylarıyla Partizip I konusunu anlatmıştık. Bu yazımızda ise Partizip II yapısını anlatacağız.
Almanca Partizip 2
Almanca Partizip 2 (Patizip Perfekt) bazı durumlar hariç tamamen olmuş, bitmiş bir olay dile getirmek için kullanılır. Bizim “geçmiş zaman ortacı” olarak adlandırdığımız bir konu olup Türkçede; “-mış, -miş, -muş, -müş, -en, -an, -dık, -duk, -dük” gibi eklerin verdiği anlamlardır diyebiliriz.
Tıpkı Partizip 1 gibi Partizip 2’de; sıfat, isim ve edat olarak kullanılabilir. Partizip II, fiilin düzenli (zayıf – kurallı) ve düzensiz (karışık, güçlü – kuralsız) olmasına göre farklılık gösterir ve genellikle fiillerin üçüncü halinden yapılır (Patizip Perfekt).
Kurallı fiillerde fiil önüne bir “-ge”, sonuna da “-t” eki alır. Eğer fiil ayrılabilen bir fiilse ayrılabilen ekin önünde -ge ve yine aynı şekilde sonuna da -t eki getirilir. Örneğin; öffnen ➡️ öffnet · öffnete · hat geöffnet
Düzensiz Fiiller ve Ayrılamayan Fiiller
Düzensiz fiillerde ve ayrılamayan fiillerde Partizip 2 çeşitli şekillerde olabilmektedir. Bu yüzden fiiller öğrenilirken Partizip Perfekt hallerinin de ezberlenmesi tavsiye ederim. “Peki, bunu nasıl yapacağım?” Fiilimizin Perfekt çekimine baktığınızda, kolayca Partizip Perfekt halini de bulabilirsiniz. Aşağıdaki tabloyu inceleyiniz:
| Zamir | PRÄSENS | PRÄTERITUM | PERFEKT |
| er/sie/es | öffnet | öffnete | hat geöffnet |
İsim Olarak Partizip 2
İsim olarak kullanıldıklarında haliyle büyük harfle yazılırlar ve “das” artikelini alırlar. Bu haliyle tıpkı Partizip I’de olduğu gibi zayıf çekime uğrarlar.
- Das Gelernte wird nie vergessen.
Öğrenilenler asla unutulmaz.
Bu örnekte, “Gelernte” kelimesi, Partizip 2 olan “gelernt” kelimesinden türetilmiştir ve bir isim olarak kullanılır. Bu durumda “Gelernte” (öğrenilenler), genellikle öğrenilmiş bilgi veya tecrübe anlamına gelir.
- Das Geschriebene kann sehr mächtig sein.
Yazılanlar çok güçlü olabilir.
Bu örnekte, “Geschriebene” kelimesi, Partizip II olan “geschrieben” kelimesinden türetilmiştir ve bir isim olarak kullanılır. “Geschriebene” (yazılanlar) kelimesi genellikle yazılmış metin veya belgeleri ifade eder.
- Das Gespielte war sehr beeindruckend.
Çalınan çok etkileyiciydi.
Bu örnekte, “Gespielte” kelimesi, Partizip II olan “gespielt” kelimesinden türetilmiştir ve bir isim olarak kullanılır. “Gespielte” (çalınan) kelimesi genellikle çalınan müzik parçasını ifade eder.
- Das Gebackene riecht sehr gut.
Pişirilen çok güzel kokuyor.
Bu örnekte, “Gebackene” kelimesi, Partizip II olan “gebacken” kelimesinden türetilmiştir ve bir isim olarak kullanılır. “Gebackene” (pişirilen) kelimesi genellikle pişirilmiş yiyecek veya özellikle pişirilmiş ekmek veya pasta gibi şeyleri ifade eder.
- Das Gemalte ist sehr ausdrucksstark.
Resmedilen çok ifade gücüne sahip.
Bu örnekte, “Gemalte” kelimesi, Partizip II olan “gemalt” kelimesinden türetilmiştir ve bir isim olarak kullanılır. “Gemalte” (resmedilen) kelimesi genellikle yapılan resmi ifade eder.
İsimler genel olarak geçişli fiillerden türetilirler ve haliyle bu tarz isimlerde edilgen (Passiv) bir anlam söz konusudur.
Edat Olarak Partizip 2
Partizip 2, edat görevindeyken herhangi bir çekime uğramaz ve Türkçeye çeşitli şekillerde çevrilebilmektedir. Partisip ile dile getirilen olan cümledeki esas fiille dile getirilen olaydan önce gerçekleştiğini anlatır.
- Die Tür soll geschlossen sein.
Kapı kapalı olmalıdır.
Bu örnekte, “geschlossen” (kapalı) kelimesi Partizip II formunda ve edat (tamamlayıcı) olarak kullanılıyor.
- Ich esse den Apfel lieber geschnitten.
Elmayı dilimleyerek yemeyi tercih ederim.
Bu örnekte, “geschnitten” (dilimlenmiş) kelimesi Partizip II formunda ve edat (tamamlayıcı) olarak kullanılıyor.
- Ich bekam das Paket zugeschickt.
Paket bana gönderildi.
Bu örnekte, “zugeschickt” (gönderilmiş) kelimesi Partizip II formunda ve edat (tamamlayıcı) olarak kullanılıyor.
- Er bekam das Email zugeschickt.
E-posta ona gönderildi.
Bu örnekte, “zugeschickt” (gönderilmiş) kelimesi Partizip II formunda ve edat (tamamlayıcı) olarak kullanılıyor.
Sıfat Olarak Partizip 2
Partizip 2 sıfat (ortaç) olarak kullanıldığında niteledikleri isim ile ismin artikeli arasında kullanılırlar. Benzer şekilde sıfat olarak kullanıldığında sıfatların aldığı çekim eklerini aynen alırlar. Bu eklerin Türkçedeki karşılığı ise; “-en, -an, -mış, -muş, -müş (olan)” şeklindedir
- Das Geschenk ist eine selbstgemachte Marmelade.
Hediye, ev yapımı bir reçel.
Bu örnekte “selbstgemachte” (ev yapımı) kelimesi, Partizip II olan “gemacht” kelimesinden türetilmiştir ve bir isim olarak “Marmelade” (reçel) kelimesini tanımlar.
- Ich trinke gern gekühltes Wasser.
Soğutulmuş su içmeyi severim.
Bu örnekte “gekühltes” (soğutulmuş) kelimesi, Partizip II olan “gekühlt” kelimesinden türetilmiştir ve bir isim olan “Wasser” (su) kelimesini tanımlar.
- Er hat ein gebratenes Huhn zum Abendessen.
Akşam yemeği için kızarmış bir tavuk yiyor.
Bu örnekte “gebratenes” (kızarmış) kelimesi, Partizip II olan “gebraten” kelimesinden türetilmiştir ve bir isim olan “Huhn” (tavuk) kelimesini tanımlar.
- Sie liebt das Duft von frischgebackenem Brot.
Taze pişmiş ekmek kokusunu sever.
Bu örnekte “frischgebackenem” (taze pişmiş) kelimesi, Partizip II olan “gebacken” kelimesinden türetilmiştir ve bir isim olan “Brot” (ekmek) kelimesini tanımlar.
- Die Tür bleibt geschlossen.
Kapı kapalı kalacak.
Bu örnekte “geschlossen” (kapalı) kelimesi, Partizip II olan “geschlossen” kelimesinden türetilmiştir ve bir isim olan “Tür” (kapı) kelimesini tanımlar.
- Den Geschmack gekochter Eier mag ich sehr.
Haşlanmış yumurtanın tadını gerçekten çok seviyorum.
Bu örnekte “gekochter ” (haşlanmış) kelimesi, Partizip II olan “gekochter” kelimesinden türetilmiştir ve bir isim olan “Eier” (yumurta) kelimesini tanımlar.
Partizip 2 ile yapılan sıfatlar edilgen (Passiv) bir anlam içermektedir. Bu nedenle niteledikleri isimler de edilgen (Passiv) durumdadır.
Bu tür bir kullanımda, Partizip II genellikle sıfat gibi davranır ve nitelediği isimle çekime girer. Dolayısıyla konuyu daha iyi anlamak adına sıfatların çekiminiöğrenmeniz tavsiye edilir. Zira bu derste konuyu uzatmamak adına sadece kısa bir özet geçilmiştir:
| HAL | ERİL | DİŞİL | NÖTR | ÇOĞUL |
|---|---|---|---|---|
| N | großer Mann der große Mann ein großer Mann kein großer Mann mein großer Mann | große Frau die große Frau eine große Frau keine große Frau meine große Frau | großes Kind das große Kind ein großes Kind kein großes Kind mein großes Kind | große Kinder die großen Kinder ✖️ keine großen Kinder meine großen Kinder |
| A | großen Mann den großen Mann einen großen Mann keinen großen Mann meinen großen Mann | große Frau die große Frau eine große Frau keine große Frau meine große Frau | großes Kind das große Kind ein großes Kind kein großes Kind mein großes Kind | große Kinder die großen Kinder ✖️ keine großen Kinder meine großen Kinder |
| D | großem Mann dem großen Mann einem großen Mann keinem großen Mann meinem großen Mann | großer Frau der großen Frau einer großen Frau keiner großen Frau meiner großen Frau | großem Mann dem großen Mann einem großen Mann keinem großen Mann meinem großen Mann | großen Kinder die großen Kinder ✖️ keinen großen Kinder meinen großen Kinder |
| G | großer Mann des großen Mann eines großen Mann keines großen Mann meines großen Mann | großer Frau der großen Frau einer großen Frau keiner großen Frau meiner großen Frau | großes Mann des großen Mann eines großen Mann keines großen Mann meines großen Mann | großer Kinder die großen Kinder ✖️ keiner großen Kinder meiner großen Kinder |
Umarım sunulan bilgiler hem yararlı olmuş hem de anlaşılır bir şekilde ifade edilmiştir. Herhangi bir noktada belirsizlik yaşarsanız, bir hata bulduğunuzu düşünürseniz, bir kelimenin yanlış yazıldığını fark ederseniz, lütfen yorum yaparak bunu belirtiniz. Zira ne kadar dikkatli hazırlanmış olursa olsun, hataların yapılabildiğini fark edebiliyoruz. Görüşleriniz ve katkılarınız, bu tür hataları düzeltmemiz için büyük önem taşıyor. İyi çalışmalar dilerim.
1. Partizip 1
