Partizip 1: Almancada Partizip 1 ve Partizip 2 ile fiillerden sıfat yapılmaktadır. Haliyle Partisipler (Partizipien), fiillerden türetilen sıfat, edat ve adlara denir. Bu yapılar edat görevini üstlendiklerinde ise ulaç olarak adlandırılırlar.
Almancada iki tür partisip yapısı vardır ve bunlar sırayla aşağıdaki gibidir:
- Partizip 1(das Partizip Präsens)
- Partizip 2 (das Partizip Perfekt)
Almanca Partizip 1
Almanca Partizip 1 yapmak için fiilin sonuna “-d” ekini ekleriz. Bu yapı sıfat ya da isim olarak kullanıldığı zaman Türkçede fiile gelen “-en, -an, -ıcı, -ici, -ücü, -ucu, -ar, -er, -ır, -ir, -ür, -ur” şeklindedir. Ancak edat görevindeyken “-erek/erak” şeklinde çevrilir. Ancak çeviri, cümlenin bağlamına ve dil bilgisi yapısına bağlı olarak değişebilmektedir.
Fiil | Partizip 1 |
---|---|
lachen (gülmek) | lachend (gülen, gülerek) |
arbeiten (çalışmak) | arbeitend (çalışan, çalışarak) |
spielen (oynamak) | spielend (oynayan, oynayarak) |
anstecken (bulaşmak) | ansteckend (bulaşıcı, bulaşarak) |
Almanca Partizip 1 Örnekler
1. 🇩🇪 Er kam atemlos ins Büro gelaufen.
🇹🇷 Nefes nefese ofise koşarak geldi.
2. 🇩🇪 Die Großmutter strickt, dabei eine Geschichte erzählend.
🇹🇷 Büyükanne, hikaye anlatarak örgü örüyor.
3. 🇩🇪 Bellende Hunde beißen nicht.
🇹🇷 Havlayan köpek ısırmaz.
4. 🇩🇪 Anna ging weinend aus dem Zimmer.
🇹🇷 Anna ağlayarak odadan çıktı.
Edat Olarak Partizip 1
Partizip I, edat görevindeyken Türkçedeki “-erek/erak” anlamına gelmektedir ve esas fiille bahsi geçen durumun aynı anda gerçekleştiğini bildirir. Örneğin:
1. 🇩🇪 Mein Vater liest sitzend die Zeitung.
🇹🇷 Babam oturarak gazeteyi okuyor.
2. 🇩🇪 Er schreibt die E-Mail, dabei Kaffee trinkend.
🇹🇷 Kahve içerek e-postayı yazıyor.
3. 🇩🇪 Heidi geht zur Schule, dabei Musik hörend.
🇹🇷 Heidi müzik dinleyerek okula gidiyor.
4. 🇩🇪 Die Kinder spielen lachend im Park.
🇹🇷 Çocuklar parkta gülerek oynuyorlar.
5. 🇩🇪 Mein Bruder isst stehend sein Frühstück.
🇹🇷 Kardeşim kahvaltısını ayakta (dikilerek) yapıyor.
İsim Olarak Partizip 1
Almancada, Partizip 1 sadece fiilleri tarif etmek için kullanılmaz, aynı zamanda isim olarak da kullanılır. Bu durumda, Partizip I genellikle büyük harfle başlar ve cinsiyete göre çekimlenip zayıf çekime uğrarlar.
der Arbeitende
çalışan (erkek)
ein Arbeitender
bir çalışan (erkek)
çalışan biri (erkek)
die Arbeitende
çalışan (kadın)
eine Arbeitende
bir çalışan (kadın)
çalışan biri (kadın)
die Arbeitenden
çalışanlar
keine Arbeitenden
çalışanlar değil
Özetle, isim olarak kullanılan Partizip I ifadelerinin cinsiyete göre çekim yapmaktadır. Yani “der Arbeitende” erkek bir çalışanı, “die Arbeitende” ise kadın bir çalışanı ifade eder. “Die Arbeitenden” ise genellikle birden çok kişi veya cinsiyet ayrımı yapmadan bir kişiyi ifade etmek için kullanılır.
1. 🇩🇪 Ein Lesender verbringt viel Zeit in der Bibliothek.
🇹🇷 Okuyan biri kütüphanede çok zaman geçirir.
2. 🇩🇪 Die Helfenden werden für ihre Arbeit gelobt.
🇹🇷 Yardımcılar çalışmalarından dolayı övülüyor.
3. 🇩🇪 Die Tanzenden hatten viel spaß.
🇹🇷 Dansçılar çok eğlendi.
4. 🇩🇪 Gib dem Arbeitenden sein Geld.
🇹🇷 Çalışana (adam) parasını verin.
5. 🇩🇪 Hilf dem Suchenden, seinen Weg zu finden.
🇹🇷 Arayan kişiye yolunu bulmasında yardımcı olun.
Sıfat Olarak Partizip 1
Partizip I sıfat (ortaç) olarak kullanıldığında niteledikleri isim ile ismin artikeli arasında kullanılırlar. Sıfat olarak kullanıldığında Türkçedeki “-en, -an, -ıcı, -ici, -ücü, -ucu, -ar, -er, -ır, -ir, -ür, -ur” anlamlarına gelirler:
der kommende Mann gelen adam |
die arbeitende Frau çalışan kadın |
das spielende Kind oynayan çocuk |
die spielenden Kinder oynayan çocuklar |
ein schlafender Fahrer uyuyan bir şoför |
eine arbeitende Frau çalışan bir kadın |
1. 🇩🇪 Der klingelnde Wecker weckt mich jeden Morgen.
🇹🇷 Çalan alarm saati her sabah beni uyandırır.
2. 🇩🇪 Die wartende Mutter holte ihr Kind von der Schule ab.
🇹🇷 Bekleyen anne çocuğunu okuldan aldı.
3. 🇩🇪 Er ist ein hart arbeitender Student.
🇹🇷 O, çalışkan bir öğrencidir.
4. 🇩🇪 Das backende Brot riecht gut.
🇹🇷 Pişen ekmek güzel kokuyor.
Adjektivendung sıfatların ismin hal durumuna bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Haliyle sıfatların çekimini öğrenmeniz tavsiye edilir. Burada sadece kısa bir özet geçilmiştir:
HAL | ERİL | DİŞİL | NÖTR | ÇOĞUL |
---|---|---|---|---|
N. | großer Mann der große Mann ein großer Mann kein großer Mann mein großer Mann | große Frau die große Frau eine große Frau keine große Frau meine große Frau | großes Kind das große Kind ein großes Kind kein großes Kind mein großes Kind | große Kinder die großen Kinder ✖️ keine großen Kinder meine großen Kinder |
A. | großen Mann den großen Mann einen großen Mann keinen großen Mann meinen großen Mann | große Frau die große Frau eine große Frau keine große Frau meine große Frau | großes Kind das große Kind ein großes Kind kein großes Kind mein großes Kind | große Kinder die großen Kinder ✖️ keine großen Kinder meine großen Kinder |
D. | großem Mann dem großen Mann einem großen Mann keinem großen Mann meinem großen Mann | großer Frau der großen Frau einer großen Frau keiner großen Frau meiner großen Frau | großem Mann dem großen Mann einem großen Mann keinem großen Mann meinem großen Mann | großen Kinder die großen Kinder ✖️ keinen großen Kinder meinen großen Kinder |
G. | großer Mann des großen Mann eines großen Mann keines großen Mann meines großen Mann | großer Frau der großen Frau einer großen Frau keiner großen Frau meiner großen Frau | großes Mann des großen Mann eines großen Mann keines großen Mann meines großen Mann | großer Kinder die großen Kinder ✖️ keiner großen Kinder meiner großen Kinder |
Umarım sunulan bilgiler hem yararlı olmuş hem de anlaşılır bir şekilde ifade edilmiştir. Herhangi bir noktada belirsizlik yaşarsanız, bir hata bulduğunuzu düşünürseniz, bir kelimenin yanlış yazıldığını fark ederseniz, lütfen yorum yaparak bunu belirtiniz. Zira ne kadar dikkatli hazırlanmış olursa olsun, hataların yapılabildiğini fark edebiliyoruz. Görüşleriniz ve katkılarınız, bu tür hataları düzeltmemiz için büyük önem taşıyor. İyi çalışmalar dilerim.