Almanca İsimler

Almanca isimler: İsmin tanımı; bir dilde somut ya da soyut varlıkları tanımlamaya imkan veren kelime gruplarına isim denir. Almanca isimler konusu bu manada her dil öğrenim sürecinde olduğu gibi önemli bir yer teşkil etmektedir. Gördüğümüz ya da görmediğimiz tüm varlıkları tanımlamızı sağlayan isimler ile ilgili detaylar ve Almanca eğitimindeki sınıflandırılması ve yerini öğrenmek için yazımıza devam edelim.

Almancada isimler “Nomen” olarak bilinir. Anlam bakımından somut isimler yani Konkreta ve soyut isimler yani Abstraka diye ikiye ayrılır. Son derece önemli bir konudur. Diğer yandan isimler, özel isim ve cins isim olmak üzere kendi aralarında ikiye ayrılmaktadırlar. Almanca isimler konumuz alt dallara ayrıldığından biraz karmaşık görünebilir ancak merak etmeyin tümünü basit bir şekilde ve sade bir dille sizlere aktaracağız. Bundan emin olabilirsiniz.

Almanca İsimler der Name ile karıştırılmamalı. Der Name “isim” demektir ve bizim kendi ismimizi ( insanların adını) karşılar.

Das Nomen ise canlı cansız bütün isimleri karşılar. Yani Nomen Almanca’da insanları, yerleri ve nesneleri adlandıran kelimelerdir. Örneğin: Mann, Ahmet, Hans, Zeitung, Haus…

Almancada isimleri aynen Türkçede olduğu gibi bir de yapılarına göre ayırırız. Yapıları açısından isimleri ayırmak istediğimizde karşımıza şu gruplar çıkar: Basit isimler (einfach), bileşik isimler (zusammengesetz) ve türemiş isimler (abgeleitet).

Almanca İsimler (Das Nomen)

O halde Almancada isimler konumuzun detaylarına hemen geçelim. İsim, canlıları, nesneleri, cansız varlıkları, yerleri, fikirleri veya süreçleri adlandıran kısacası soyut ve somut her şeyi tanımladığımız kelimelerdir. Örneğin taş, erkek, kadın, Messi, makas, kağıt kelimeleri birer isimdir. Ayrıca Almancada istisnasız olarak tüm isimler büyük harfle yazılır. Bu nedenle cümledeki isimleri ayırmak kolaydır. Kelimelerin anlamını bilmesek bile baş harfinin büyük olması nedeniyle o kelimenin isim olduğunu rahatlıkla anlayabiliriz.

Almancada isimler Türkçeye nazaran bazı farklılıklar gösterir. Almancada her isim için atanmış, belirlenmiş bir cinsiyet vardır yani artikel 🙂. Bu Almanca öğrenmeye başlayanlar için zor ve sinir bozucu gözükebilir ama merak etmeyin bunu birlikte aşacağız. Almanca isimlerin cinsiyetinin, bahsettiği kişinin veya şeyin biyolojik cinsiyeti kast edilmediğinin bilinmesi önemlidir. Burada bir çeşit biyolojik cinsiyetten öte grametik cinsiyetten bahsedilir.

Almanca’da yaklaşık olarak 200.000 civarı isim olduğu bilinmektedir.

Almanca’da isimlerin baş harfleri, özel isim veya cins isim ayrımı yapmaksızın büyük harf kullanılarak yazılır.Yani cümle içinde ister özel isim isterse cins isim kullanılsın, bütün isimlerin baş harfleri büyük harfle yazılır.

Almancada isimler 3 kategoriye ayrılırlar.Her isim bu üç gruptan birine dahildir.

1. Erkek cins isimler
2. Dişi cins isimler
3. Cinsiyetsiz isimler

Bununla beraber Almanca’da tüm cins isimlerin önünde Artikel dediğimiz (der – das – die)
kelimelerinden birisi bulunur.

1. Erkek cins isimlerin artikeli DER
2. Dişi cins isimlerin artikeli DIE
3. Cinsiyetsiz isimlerin artikeli DAS

olarak sınıflandırılır.

Almanca İsimler

• Almanca’da isimler Das Nomen, Substantiv, Hauptwörter olarak adlandırılır. Örneğin okul, oda, ev, masa, rüya, buzdolabı, Ahmet, sandalye gibi kelimeler birer isimdir.
• Almanca’da varlık isimlerinin ve özel isimlerin baş harfi daima BÜYÜK yazılır. İlla cümlenin başında olmasına gerek yok. Ortada da yer alsa BÜYÜK yazılır.
• Türkçe’de olduğu gibi Almanca’da da isimlerin tekil çoğul soyut somut basit bileşik özel cins gibi türleri bulunmaktadır.
• İsmin hâlleri her dilde farklıdır. Türkçe’de ismin sonuna eklenen eklerle yapılır. Fakat her dilde ismin hâlleri bulunmuyor. Örneğin: İngilizce ve İtalyanca.

Almanca Cinsiyetler

Az önce de bahsettiğimiz gibi Almancada isimlerin cinsiyetleri vardır. Almancada görebileceğiniz her isim eril (MASCULINE), dişil (FEMININE) veya nötr (NEUTER) olmak üzere üç cinsiyetten birine atanmıştır. Bu durum her ismin sahip olması gereken “Artikel” kullanılarak sağlanır. Almancada isimler “Artikel” (tanımlık) denilen bazı eklerle birlikte kullanılmaktadır. Özellikle kelime çalışması yapılırken kesinlikle artikelleriyle beraber ezberlenmelidir.

Bazen bir ismin cinsiyetini belirlemek güç görünebilir. Bir ismin eril mi, dişil mi veya nötr mü olduğunu genellikle tahmin edilemese de bazı ipuçlarıyla ismin cinsiyeti bulunabilir. Artikeller, Almancada doğru cümle kurmanın anahtarıdır desek yeridir.

almancada Artikeller “der, die, das” olmak üzere üçe ayrılır. İsimlerdeki cinsiyet bu artikeller vasıtasıyla sağlanır. Tekrar hatırlatmakta fayda var; Dil bilgisel cinsiyet, isimleri sınıflandırmak için bir sistemdir ve ‘doğal’ cinsiyet ile aynı değildir ve nesneler de eril, dişil veya nötr cinsiyetli olabilir.

Eril —> Der, Dişil —> Die, Nötür —> Das

Eril Örnek: der Apfel

Dişil Örnek : die Blume

Nötr Örnek: das Auto

Dikkatinizi çekeceği üzere Almancada her isim büyük harfle başlar. Almancadaki isimlerin çoğulları ayrı bir konu olarak yazılacaktır. Şimdilik kısaca bahsedelim. Cinsiyet farklılıkları yalnızca tekil isimlerde geçerlidir. Çoğul isimlerin artikelleri istisnasız “die” olur.

• der Apfel —> die Äpfel, die Blume —> die Blumen, das Auto —> die Autos

Genel olarak Almancada her isme mutlaka artikel gelmeliyse de bazı durumlarda tercih edilmemektedir. Ancak Güney Almanya, Avusturya ve İsviçre’de isimlerden önce dahi artikel koymak oldukça yaygındır. Artikel kadınlar için “die” olur: Hallo, ich bin die Anna. (Selam, ben Anna.) Artikel erkekler için “der” olur: Bist du der Thomas? (Sen Tomas mısın?)

Gördüğünüz gibi kelimeleri ezberlerken artikelleriyle birlikte öğrenmek oldukça önemli. İlerleyen gramer konularında bu durumun önemini daha yakından tanıyacaksınız. O yüzden artikellerle ezber oldukça önemli. Bu konuda ciddiyetinizi elden bırakmamanızı tavsiye ederiz.

Almanca Artikel konu anlatımı ilgili detaylı anlatım ilgili konuda yapılmıştır, şimdilik Almancada isimlerin dil bilgisel kullanımlarına değineceğiz.

Almanca İsim Çekimleri

Almancada isim çekimleri iki ana gruba ayrılmaktadır.

1. Sıfat, artikel ve isimlerin çekimleri
2. Fiillerin çekimleri

Birinci grupta yer alanların çekimlerine Deklination denilirken ikinci grupta yer alanlarınkine ise Konjugation denilmektedir.

Biz konumuz gereği isimlerin çekimleri olan Deklination der Substantive‘i anlatacağız. Deklination der Substantive üç gruba ayrılır;

1. Kuvvetli çekim (Starke Deklination)
2. Zayıf çekim (Schwache Deklination)
3. Karışık çekim (Gemischte Deklination)

İsimlerin çekimleri yapılırken dört hal durumu söz konusudur; bu dört ismin hal durumuna detaylarıyla değinmeyeceğiz sadece isimlerle kullanılmasından ötürü bunları başlangıç olarak bilmenin ilerleyen konularda yardımı olacağını düşünüyoruz.

Hal Durumları	Örnek	Türkçedeki Karşılıkları
Nominativ Yalın hal	kadın	–
Akkusativ belirtme hali	kadını	-ı,-i,-u,-ü,-yı, -yi, -yu, -yü
Dativ yönelme hali	kadına	-a, -e, -ye, -ya
Genitiv tamlayan hali	kadının	-ın, -in, -un, -ün, -nın, -nin, -nun, -nün

Hal	Kişi	Nesne
Nominativ Yalın hal	wer kim	was ne
Akkusativ belirtme hali	wen kimi	was neyi
Dativ yönelme hali (e-hali)	wem kime	–
Genitiv (in-hali) tamlayan hali	wessen kimin	wessen neyin

Türkçede olduğu üzere ismin hangi halde olduğunu belirlemek için yükleme bazı sorular sorulur. Yukarıdaki sorularla da ismin cümledeki hal durumu öğrenilebilir. Nominativ öğrenmek için yükleme kişiler için wer, nesneler için was sorusu sorulur. Bu soruya cevap veren öge yalın durumdadır. Akkusativ için benzer şekilde wen ya da was, Dativ için wem, Genitiv için wessen sorusu yükleme sorulur.

Şimdi gelelim Deklination der Substantive başlıklarını ayı ayrı incelemeye.

Kuvvetli çekim

Almancada İsimlerin büyük çoğunluğu kuvvetli çekime göre çekimlenir. Aşağıdaki tabloda ismin dört haline göre kuvvetli çekim gösterilmiştir;

Hal durumları	der eril	die dişil	das nötr
Yalın Hal	der Freund	die Dame	das Haus
	ein Freund	eine Dame	ein Haus
İ Hali	den Freund	die Dame	das Haus
	einen Freund	eine Dame	ein Haus
E Hali	dem Freund	der Dame	dem Haus
	einem Freund	einer Dame	einem Haus
İn Hali	des Freundes	der Dame	des Hauses
	eines Freundes	einer Dame	eines Hauses

• Artikeli der ya da das olanlar Genitiv’de genel olarak tek heceli ise -es birden fazla heceliyse -s eki alır.
• -s, -x, -z, -tz ile biten isimler Genitiv’de -es eki alır.
• Özel isimlerde Genitiv isme -s eki getirilerek tamlayan durumu yapılır.

Zayıf çekim

Sayıları kuvvetli çekime göre oldukça azdır. Ayrıca bu kategorideki isimlerin çoğunlukla der artikeline sahiptir. Özellikle -and, -ant, -ent, -ist gibi eklerle biten isimler bu kategoridedir. Bu tür kelimeler sözlüklerde yanında parantez içinde -n veya -en eki belirtilerek verilir. Mensch (-en)

Karışık çekim

Sayıca oldukça az olan bu kategorideki isimler hem kuvvetli hem de zayıf çekilir. Artikelleri der ya da das olur.

Kısa bir özetleme yapmak gerekirse;

# Artikeli der olup da çoğul hali -en veya -n eki ile biten isimler İsmin e-halinde (Dativ) yalın halde çoğulunda aldığı eki (-en) alır.

Yalın Hal	Çoğul Yalın Hal	E-Hali	Çoğul E-Hali
der Soldat	die Soldaten	dem Soldaten	den Soldaten

# İsmin E-hali (Dativ) çoğul halinde -n veya -s ile biten isimler hariç, -r, -e gibi sonları olan isimler e-hali çoğulunda -n eki alır.

Yalın Hal	Çoğul Yalın Hal	E-Hali	Çoğul E-Hali
das Kind	die Kinder	dem Kind	den Kindern
das Auto	die Autos	dem Auto	den Autos

# Zayıf eril olarak adlandırılan bazı isimler (genel olarak and, – ant, – aph, – arch, – at, – ent, -et, – ist, – krat, – log, – nom, – on ekleriyle biten isimler) ismin yalın hali (Nominativ) hariç tekil ve çoğul halde –n veya –en eki alırlar;

Hal	Tekil	Çoğul
Nominativ	der Junge	die Jungen
Akkusativ	den Jungen	die Jungen
Dativ	dem Jungen	den Jungen
Genitiv	des Jungen	der Jungen

# artikeli der ve das olan isimler ismin in halinde –s veya –es eki alırlar;

Yalın Hal	İn-Hali
das Fenster	des Fensters

#Daha çok eski Almancada, düzenli eril ve nötr isimler, özellikle tek heceli olanlar ismin e-halinde (Dativ) –e eki eklenir. Ancak -e eki eklenmese de yanlış olmayacaktır. Daha çok yazılı ifadelerde bu durum kullanılsa da günümüzde bu ifade pek kullanılmamaktadır.

Yalın Hal	E-Hali
das Haus	dem Hause

1. Almanca Renkler ve Okunuşları

2. Almanca İsim Sorma

3. Almanca Sıfatlar

https://almancakonulari.com

www.almancaportali.com

www.google.com