Yazımızda sırasıyla önce Alman alfabesiyle tanışıp ardından Almanca harflerin okunuşuna geçeceğiz ama ilk olarak alfabenin ne demek olduğunu hep birlikte öğrenelim. Alfabe, bir dildeki sesleri ifade eden, belli bir düzene göre sıralanmış harflerin bir araya gelmesiyle oluşmaktadır. Bu bakımdan alfabe bir dilin temelidir. Bu yazıda Alman alfabesini oluşturan harfleri ve bu harflerin Almancada nasıl okunduğunu öğreneceğiz.
Bir dilin seslerini gösteren, belirli bir sıraya göre dizilmiş belli sayıda harfin bütünü, abece, yazı.
Türk Dil Kurumu https://sozluk.gov.tr/
Alman Alfabesi Kaç Harften Oluşur?
Alman alfabesi 26 harf içerir. Bunler, İngiliz alfabesi ile aynı olan harflerdir:
A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N, O, P, Q, R, S, T, U, V, W, X, Y, Z.
Ancak Almanca’da üç ek harf daha vardır:
- Ä (ä) – “a” harfinin üzerinde iki nokta ile yazılır ve “e” gibi okunur.
- Ö (ö) – “o” harfinin üzerinde iki nokta ile yazılır ve Türkçedeki “ö” gibi okunur.
- Ü (ü) – “u” harfinin üzerinde iki nokta ile yazılır ve Türkçedeki “ü” gibi okunur.
Ve son olarak, ß (Eszett veya scharfes S) harfi Almanca’da “ss” sesini temsil eder. Bu harf, yalnızca küçük harf olarak kullanılır.
Das Alphabet: Alfabe
Das Deutsche Alphabet: Alman Alfabesi
Alman alfabesinde bulunan Ä, ß, Q, W, X harfleri Türk alfabesinde bulunmamaktadır.
Türk alfabesinde bulunan Ç, Ğ, Ş, İ, ı harfleri Alman alfabesinde bulunmamaktadır.
Almanca Harflerin Okunuşu
Almanca harflerin okunuşları için hazırladığımız tabloyu aşağıda bulabilirsiniz.
Harf | Okunuşu |
---|---|
A | /aː/ (ah) |
B | /beː/ (beh) |
C | /tseː/ (tse) |
D | /deː/ (deh) |
E | /eː/ (eh) |
F | /ef/ (ef) |
G | /geː/ (geh) |
H | /haː/ (hah) |
I | /iː/ (ee) |
J | /jɔt/ (yot) |
K | /kaː/ (kah) |
L | /el/ (el) |
M | /em/ (em) |
N | /en/ (en) |
O | /oː/ (oh) |
P | /peː/ (peh) |
Q | /kuː/ (koo) |
R | /eːr/ (er) |
S | /es/ (es) |
T | /teː/ (teh) |
U | /uː/ (oo) |
V | /faʊ/ (fau) |
W | /veː/ (veh) |
X | /iks/ (iks) |
Y | /üpsilɔŋ/ (üpsilon) |
Z | /tset/ (tset) |
Ä | /ɛː/ (eh) |
Ö | /øː/ (öh) |
Ü | /yː/ (ü) |
ß | /ɛsˈtset/ (es-tset) |
Almancada “ß” harfinin okunuşu
Almancada “ß” harfi “ss” şeklinde telaffuz edilir.
“ß” harfi Almanya, Avusturya, Belçika, Lüksemburg gibi ülkelerde kullanılırken İsviçre’de kullanılmamaktadır. İsviçre’de “ß” harfi yerine “ss” yazılır.
Örneğin; sokak anlamına gelen “die Straße” kelimesi İsviçre’de “die Strasse” şeklinde yazılır.
Almanca “ß” VE “Ä” Harfleri Klavyede Nasıl Yapılır?
Bu harfleri yazmak istediğimizde genellikle başka yerlerden kopyalayıp istediğimiz yere yapıştırarak kullanırız ancak bu bize biraz zaman kaybettirir. Bu sorunun çözümü için size bası pratik yollar göstereceğiz.
Almancada “ß” ve “Ä” harflerini klavye üzerinde yazmak için bazı yöntemler şunlardır:
1. Windows Klavyesinde:
- “ß” Harfi:
- Alt Kod Yöntemi: Klavye numaralarından
Alt
tuşuna basılı tutarken225
yazın (Alt + 225). - CTRL+ALT+S
- Alt Kod Yöntemi: Klavye numaralarından
- “Ä” Harfi:
Shift
+^
tuşuna basın, ardındanA
tuşuna basın. (Bu, klavye düzenine göre değişebilir.)- CTRL+ALT+Ğ ve ardından “a” harfine basınç
2. Mac Klavyesinde:
- “ß” Harfi:
Option
+s
tuşlarına basın. - “Ä” Harfi:
Option
+u
tuşlarına basın, ardındanA
tuşuna basın.
3. Almanca Klavye Düzeni (QWERTZ):
- Eğer Almanca klavye düzeni kullanıyorsanız,
ß
veÄ
harfleri doğrudan klavye üzerinde belirli tuşlarda yer alır:- “ß” harfi genellikle
ß
tuşunda (genellikle0
tuşunun sağında) bulunur. - “Ä” harfi ise
Shift
+;
tuşlarıyla yazılır.
- “ß” harfi genellikle
4. Diğer Kısayollar:
- Sanal Klavye Kullanımı: Windows’ta sanal klavye açarak bu harfleri kolayca bulup tıklayabilirsiniz.
- Almanca Klavye Kısayolları: Klavye düzeninizi Almanca’ya çevirmek, bu harfleri yazmayı daha da kolaylaştırır.
Alman Alfabesinin Tarihi
Almanca alfabesi, Batı Cermen dillerinin bir parçası olarak gelişmiş ve tarihi boyunca farklı evrelerden geçmiştir. Almanca’nın yazı sistemi, eski çağlardan günümüze kadar birçok değişim ve evrim sürecine uğramıştır. İşte Almanca alfabesinin tarihi hakkında detaylı bilgiler:
1. Germen Alfabesi ve Runik Alfabesi
Almanca alfabesinin kökeni, antik Cermen toplumlarına dayanmaktadır. İlk yazılı belgeler, Runik alfabesi ile yazılmıştır. Bu alfabe, M.Ö. 2. yüzyıla kadar uzanır ve özellikle Cermen kabilelerinin taşlara, ahşaplara ve diğer yüzeylere kazıdığı yazılarla bilinir. Runik alfabe, birkaç farklı varyanttan oluşmuştur, ancak en yaygın olanı Elder Futhark olarak bilinir. Bu alfabe, 24 harf içerir ve günümüz Almancasında kullanılan harflerin atasıdır.
2. Orta Çağ ve Latin Alfabesi
Orta Çağ’da, Almanya’da Latin alfabesi Cermen dillerine uyarlanarak kullanılmaya başlandı. Bu dönemde, Latin alfabesi Almanya’da edebiyat, bilim ve din gibi alanlarda resmi yazı sistemi olarak benimsendi. Latin alfabesinin, özellikle Hristiyanlık ve kilise etkisiyle geniş çapta benimsenmesi, Almanca’nın yazılı formunun gelişmesine büyük katkı sağladı. Ancak, Almanca’nın özgün sesleri ve dil yapısı, bu alfabeyi tam olarak karşılamıyordu, bu nedenle ek harfler ve semboller eklendi.
3. Almanca’nın Özel Harfleri: ß ve Umlaut’lar
Almanca alfabesinde zamanla ortaya çıkan özel harfler, dilin özelliklerini daha iyi ifade edebilmek için eklenmiştir:
- Umlaut’lar (Ä, Ö, Ü): Almanca’da seslerin daha geniş bir yelpazede ifade edilebilmesi için, “a”, “o” ve “u” harflerinin üzerine iki nokta eklenerek “ä”, “ö” ve “ü” harfleri oluşturuldu. Bu, Almanca’nın sesli harf sistemini zenginleştirdi ve bazı ses farklarını ayırt etmek için kullanıldı.
- Eszett (ß): “ss” sesini temsil eden bu harf, Almanca’nın özel bir karakteridir. Eszett, Orta Çağ’dan bu yana kullanılagelmiştir ve yalnızca küçük harf olarak yazılır. 19. yüzyılda Almanca dilbilgisi kurallarının düzenlenmesiyle birlikte, kelime içindeki “ss” sesini daha belirgin hale getirmek için kullanıldı.
4. Almanca Alfabesinin Modernleşmesi
- ve 20. yüzyılda Almanca alfabesi, dilbilimsel ve yazı sistemi reformları ile modernize edildi. Özellikle, Almanca Dil Reformu (Rechtschreibreform) 1996’da yürürlüğe girerek, dilin yazılışını daha tutarlı ve standart hale getirdi. Bu reform, özellikle yazım kuralları ve özel harflerin kullanımı üzerinde yoğunlaştı.
5. Almanca Alfabesi ve Günümüz
Günümüzde Almanca alfabesi, 26 temel harf ve ek olarak Umlaut’lar (Ä, Ö, Ü) ve Eszett (ß) harflerini içerir. Bu alfabe, hem yazılı dilde hem de basılı materyallerde kullanılır. Modern Almanca alfabesi, bilgisayar klavyelerinde ve dijital ortamlarda da rahatlıkla kullanılabilir. Almanca’nın resmi yazışmalarında ve eğitim materyallerinde bu alfabe standart olarak kabul edilir.
Alman Alfabesi ve Almanca Harflerin Okunuşu
Harf | Okunuşu |
А а | a |
B b | be |
C c | tse |
D d | de |
E e | e |
F f | ef |
G g | ge |
H h | ha |
I ı | i |
J j | yot |
K k | ka |
L l | el |
M m | em |
N n | en |
O o | o |
P p | pe |
Q q | ku |
R r | er |
S s | es |
T t | te |
U u | u |
V v | fav |
W w | vi |
X | iks |
Y | üpsilon |
Z z | tset |
Almancada Özel Karakterler
Almancada özel karakterler, dilin doğru ve anlamlı bir şekilde kullanılabilmesi için önemlidir. Almanca alfabesi, İngilizce alfabesinde bulunan harflerin yanı sıra birkaç ek harf içerir. İşte Almanca’daki özel karakterler ve detaylı açıklamaları:
1. Umlaut’lar (Ümlaut)
Almanca’da Umlaut olarak bilinen özel karakterler, harflerin üzerine iki nokta eklenerek yazılır. Bu, harfin sesini değiştiren bir diakritiktir. İşte detaylar:
- Ä (ä): “a” harfinin üzerine iki nokta konur. Türkçedeki “e” gibi okunur, örneğin “Mädchen” (kız).
- Ö (ö): “o” harfinin üzerine iki nokta konur. Türkçedeki “ö” gibi okunur, örneğin “Hören” (duymak).
- Ü (ü): “u” harfinin üzerine iki nokta konur. Türkçedeki “ü” gibi okunur, örneğin “Tür” (kapı).
2. Eszett (ß)
Eszett, Almanca’da “s” sesini temsil eden özel bir harftir ve yalnızca küçük harf olarak kullanılır. İki farklı “s” sesi için kullanılır; birincisi kısa sesli ve ikincisi ise uzun sesli “s” sesidir. Örnekler:
- Straße (cadde) – “ß” harfi burada “ss” sesini temsil eder.
3. Almanca Harflerin Kullanımı
Almanca’da özel karakterler doğru yazı ve telaffuz için gereklidir. Bu karakterlerin doğru yazılmaması, anlam farklılıklarına veya yanlış anlaşılmalara yol açabilir. Örneğin:
- “A” ile “Ä” arasında ses farkı vardır: “A” daha düz ve kısa bir sesken, “Ä” daha geniş ve uzun bir ses ile okunur.
- “O” ile “Ö” arasında da benzer bir ses farkı vardır.
4. Umlaut ve Eszett’in Yazılması
Umlaut’lar ve ß harfi, farklı klavye düzenleri kullanılarak yazılabilir:
- Windows:
- Umlaut için
Shift
+"
tuşuna basılı tutup ardından ilgili harfi (A, O, U) yazın. - ß için
Alt
tuşuna basılı tutup225
yazın.
- Umlaut için
- Mac:
- Umlaut için
Option
+u
tuşuna basın ve ardından ilgili harfi yazın. - ß için
Option
+s
tuşlarına basın.
- Umlaut için
5. Almanca Klavye Düzeni
Almanca klavye düzeni (QWERTZ), özel karakterlerin daha kolay ulaşılabilir olmasını sağlar:
- “ß” harfi, genellikle
0
tuşunun yanında yer alır. - Umlaut’lar (
Ä
,Ö
,Ü
), klavye düzenine bağlı olarak farklı tuş kombinasyonları ile yazılır.
6. Özel Karakterlerin Kullanımı
- Dil Bilgisi: Almanca’da bazı kelimeler Umlaut veya ß içerdiğinde, anlamları değiştirebilir. Örneğin, “schon” (zaten) ve “schön” (güzel) kelimeleri ses farkına sahiptir.
- Yazım Kuralları: Eğer bir kelime büyük harflerle yazılıyorsa, Umlaut’lar da büyük harfe dönüşür. Örneğin, “Älter” (yaşlı) ve “ÄLTER” (YÜKSEK SESLE YAŞLI).
Bu özel karakterler, Almancanın doğru bir şekilde öğrenilmesi ve kullanılabilmesi için önemlidir.