Almanca Düzenli Fiiller: Almancada “düzenli fiil” terimi, çekimlenirken belirli kurallara göre ek alarak köklerinde değişiklik yapmayan fiilleri ifade eder. Yani, Almancada düzenli fiiller, çoğunlukla belirli eklerle çekimlenirken köklerinde sabit kalırlar. Örneğin, “spielen” (oynamak), “sprechen” (konuşmak) gibi fiiller düzenli fiillere örnek olarak verilebilir. Bu fiiller çekimlendiğinde köklerinde genellikle değişiklik olmaz, ekler eklenerek kullanılır. Ancak Almancada düzensiz fiiller de bulunur; bunlar çekimlenirken köklerinde değişiklik gösterirler ve belli kurallara uymazlar.
Almanca Düzenli Fiil Çekimleri
Almanca düzenli fiiller (regelmäßige Verben), belirli bir kurala göre çekimlenir ve fiilin kökü değişmez. İşte düzenli fiillerin çekim kurallarını detaylı olarak ele alalım:
Temel Kurallar: Kök ve Ek Yapısı
Düzenli fiillerin çekimi üç ana bölümden oluşur:
- Fiil Kökü (Stamm): Fiilin temel anlamını taşıyan kısmıdır. Örneğin, machen (yapmak) fiilinde kök “mach-“tir.
- Ek (Endung): Çekim sırasında fiilin köküne eklenir ve özneye göre değişir.
Örnek:
- Infinitiv (mastarsız fiil): machen
- Kök: mach-
- Çekim eki: –e, -st, -t, -en, -t, -en
Tablo: machen fiilinin Präsens çekimi
Özne | Çekim | Türkçe Anlamı |
---|---|---|
ich | mache | yapıyorum |
du | machst | yapıyorsun |
er/sie/es | macht | yapıyor |
wir | machen | yapıyoruz |
ihr | macht | yapıyorsunuz |
sie/Sie | machen | yapıyorlar/siz yapıyorsunuz |
Şimdiki Zaman (Präsens) Çekimi
Şimdiki zamanda fiilin köküne şu ekler eklenir:
- ich: -e
- du: -st
- er/sie/es: -t
- wir: -en
- ihr: -t
- sie/Sie: -en
Örnek: lernen (öğrenmek)
- ich lerne
- du lernst
- er/sie/es lernt
- wir lernen
- ihr lernt
- sie/Sie lernen
Geçmiş Zaman (Präteritum) Çekimi
Präteritum, yazı dilinde geçmiş eylemleri ifade etmek için kullanılır. Düzenli fiillerde köke –te eklenir ve kişilere göre çekimlenir:
- ich: -te
- du: -test
- er/sie/es: -te
- wir: -ten
- ihr: -tet
- sie/Sie: -ten
Örnek: machen (yapmak)
- ich machte
- du machtest
- er/sie/es machte
- wir machten
- ihr machtet
- sie/Sie machten
Perfekt Çekimi
Perfekt, konuşma dilinde geçmişte tamamlanmış eylemleri anlatmak için kullanılır. Düzenli fiillerde şu kurallar geçerlidir:
- Haben veya sein yardımcı fiili çekimlenir.
- Fiilin köküne “ge-” ön eki ve “-t” son eki eklenir.
Örnek: arbeiten (çalışmak)
- ich habe gearbeitet
- du hast gearbeitet
- er/sie/es hat gearbeitet
- wir haben gearbeitet
- ihr habt gearbeitet
- sie/Sie haben gearbeitet
Gelecek Zaman (Futur I) Çekimi
Futur I, gelecekteki olayları ifade etmek için kullanılır. Düzenli fiillerde şu yapıya sahiptir:
- Werden fiili özneye göre çekimlenir.
- Düzenli fiil mastar haliyle kullanılır.
Örnek: lernen (öğrenmek)
- ich werde lernen
- du wirst lernen
- er/sie/es wird lernen
- wir werden lernen
- ihr werdet lernen
- sie/Sie werden lernen
Farklı zamanlarda bir fiilin çekimi bir tabloyla özetlenebilir:
Zaman | ich | du | er/sie/es | wir | ihr | sie/Sie |
---|---|---|---|---|---|---|
Präsens | mache | machst | macht | machen | macht | machen |
Präteritum | machte | machtest | machte | machten | machtet | machten |
Perfekt | habe gemacht | hast gemacht | hat gemacht | haben gemacht | habt gemacht | haben gemacht |
Futur I | werde machen | wirst machen | wird machen | werden machen | werdet machen | werden machen |
Almanca Düzenli Fiiller için İstisnai Durumlar
Almanca düzenli fiiller genellikle tahmin edilebilir bir kalıbı izler, ancak bazı istisnai durumlar vardır. İşte bunlardan bazıları:
1. -ieren Fiilleri:
-ieren
ile biten fiiller genellikle düzenli kabul edilir, ancak bazı küçük farklılıklar gösterebilirler. Örneğin, çoğul şahıslarda bazen kök ünlüde değişiklik olmaz (örneğin,studieren
–ich studiere
,du studierst
,er/sie/es studiert
,wir studieren
,ihr studiert
,sie/Sie studieren
).- Bazı
-ieren
fiilleri, geçmiş zaman ortacı (Partizip II) oluştururkenge-
öneki almazlar (örneğin,studieren
–studiert
,probieren
–probiert
).
2. Ayrılabilen Önekli Fiiller:
- Ayrılabilen önekli fiiller teknik olarak düzenlidir, ancak önekin cümle içinde fiilden ayrılması nedeniyle farklı bir yapıya sahiptirler. Örneğin,
anfangen
fiili şimdiki zamandaich fange an
, geçmiş zamanda iseich fing an
şeklinde kullanılır. Önek, cümlenin sonunda yer alır.
3. Benzer Fiiller Arasındaki Küçük Farklılıklar:
- Bazı fiiller anlam bakımından benzer olsalar da, küçük çekim farklılıkları gösterebilirler. Örneğin,
sagen
(söylemek) vesprechen
(konuşmak) fiillerinin geçmiş zaman ortaçları sırasıylagesagt
vegesprochen
‘dır.
4. Yazım Değişiklikleri:
- Bazı düzenli fiiller, çekimlenirken küçük yazım değişiklikleri gösterebilir. Örneğin,
öffnen
(açmak) fiilidu öffnest
şeklinde çekimlenirken, kök ünlüde değişiklik olmaz, ancakt
harfi eklenir.
5. Karışık Fiillerle Benzerlik:
- Bazı düzenli fiiller, karışık fiillerle benzerlik gösterebilir. Bu durum, öğrenenler için kafa karışıklığına neden olabilir. Örneğin,
denken
(düşünmek) fiili düzenlidir (dachte
,gedacht
), ancakbringen
(getirmek) fiili karışıktır (brachte
,gebracht
).
Özetle:
Düzenli Almanca fiiller genellikle tahmin edilebilir bir kalıbı izlerken, yukarıda belirtilen istisnai durumlar göz önünde bulundurulmalıdır. Bu istisnalar, özellikle -ieren
fiilleri, ayrılabilen önekli fiiller ve yazım değişiklikleri konusunda dikkatli olunmasını gerektirir. Fiil çekimlerini öğrenirken bol bol pratik yapmak ve örnek cümleler incelemek, bu istisnaları daha iyi anlamanıza yardımcı olacaktır.
Almanca Düzenli Fiiller ile Düzensiz Fiilleri Nasıl Ayırt Ederiz?
Almanca düzenli fiillerle düzensiz fiilleri ayırt etmek genellikle belirli kurallara dayanır.
Düzenli Fiiller:
- Ekler: Düzenli fiiller genellikle belirli ekler alarak çekimlenirler. Örneğin, “-en”, “-t”, “-te”, “-st” gibi ekler düzenli fiillerde sıkça görülür.
- Kök Sabitliği: Düzenli fiiller, çekimlendiğinde köklerinde genellikle değişiklik olmaz. Örneğin, “spielen” fiilinin çekimlenmiş halleri “ich spiele” (ben oynarım), “du spielst” (sen oynarsın), “er/sie/es spielt” (o oynar) gibi köklerinde büyük değişiklik göstermeden eklerle kullanılır.
Düzensiz Fiiller:
- Kök Değişikliği: Düzensiz fiiller, çekimlendiğinde köklerinde belirgin değişiklikler gösterirler. Örneğin, “sein” (olmak) fiilinin çekimlenmiş halleri “ich bin” (benim), “du bist” (senin), “er/sie/es ist” (onun) gibi köklerinde düzensiz değişiklikler bulunur.
- Eklerin Belirsizliği: Düzensiz fiillerin çekimlenmesinde belirli bir kalıp veya ek kuralları yoktur, bu yüzden çoğu zaman ezberlemek gerekebilir.
Genel olarak, düzenli fiillerin çekimlenmesi belirli bir düzene ve kalıba sahiptir. Ancak düzensiz fiillerde köklerde belirgin değişiklikler ve düzensiz çekim kuralları bulunur. Dil pratiği ve sıkça kullanarak bu fiilleri ayırt etmek daha kolay hale gelebilir.
Almanca Düzenli Fiiller Listesi
Almanca Düzenli Fiiller Listesi kapsamında Almanca A1 seviye düzenli fiiller sizler için derlenmiştir. Fiillerin sıralaması alfabetik bir şekilde yapılmıştır. Listede Almanca düzenli fiillerin Infinitiv, Präteritum, Partizip Perfekt halleri ve bunların Türkçe karşılıkları eklenmiştir.
V1 | V2 | V3 | ANLAM |
---|---|---|---|
abdrehen | drehte ab | hat abgedreht | çevirmek, kapamak |
abholen | holte ab | hat abgeholt | alıp getirmek |
aufmachen | machte auf | hat aufgemacht | açmak |
antworten | antwortete | hat geantwortet | cevaplamak |
arbeiten | arbeitete | hat gearbeitet | çalışmak |
aufhören | hörte auf | hat aufgehört | bitirmek, bırakmak |
baden | badete | hat gebadet | banyo yapmak |
beantworten | beantwortete | hat beantwortet | cevaplamak |
benutzen | benutzte | hat benutzt | kullanmak |
berichten | berichtete | hat berichtet | bildirmek |
bestellen | bestellte | hat bestellt | ısmarlamak |
besuchen | besuchte | hat besucht | ziyaret etmek |
bilden | bildete | hat gebildet | oluşturmak |
brauchen | brauchte | hat gebraucht | ihtiyacı olmak |
bummeln | bummelte | hat gebummelt | gezmek |
dauern | dauerte | hat gedauert | devam etmek, sürmek |
diskutieren | diskutierte | hat diskutiert | tartışmak |
einkaufen | kaufe ein | hat eingekauft | alışveriş yapmak |
erklären | erklärte | hat erklärt | açıklamak |
erzählen | erzählte | hat erzählt | anlatmak |
feiern | feierte | hat gefeiert | kutlamak |
fotografieren | fotografierte | hat fotografiert | fotograf çekmek |
fragen | fragte | hat gefragt | soru sormak |
füttern | fütterte | hat gefüttert | beslemek (hayvan) |
gehören | gehörte | hat gehört | ait olmak |
grüssen | grüsste | hat gegrüßt | selamlamak |
hoffen | hoffte | hat gehofft | ummak |
kaufen | kaufte | hat gekauft | satın almak |
kennen lernen | lernte kennen | hat kennengelernt | tanımak |
kochen | kochte | hat gekocht | pişirmek |
lernen | lernte | hat gelernt | öğrenmek |
lieben | liebte | hat geliebt | sevmek |
machen | machte | hat gemacht | yapmak |
malen | malte | hat gemalt | resim yapmak |
öffnen | öffnete | hat geöffnet | açmak |
putzen | putzte | hat geputzt | temizlemek, silmek |
reden | redete | hat geredet | konuşmak |
reisen | reiste | hat gereist | yolculuk yapmak |
sagen | sagte | hat gesagt | söylemek |
schenken | schenkte | hat geschenkt | hediye etmek |
schicken | schickte | hat geschickt | göndermek |
spielen | spielte | hat gespielt | oynamak |
stellen | stellte | hat gestellt | dik olarak koymak |
studieren | studierte | hat studiert | okumak (yüksek okul) |
suchen | suchte | hat gesucht | aramak |
tanzen | tanzte | hat getanzt | dans etmek |
telefonieren | telefonierte | hat telefoniert | telefonlaşmak |
träumen | träumte | hat geträumt | rüya görmek |
verheiraten | verheiratete | hat verheiratet | evlenmek |
versuchen | versuchte | hat versucht | denemek |
vorbereiten | bereitete … vor | hat vorbereitet | hazırlamak |
warten | wartete | hat gewartet | beklemek |
wohnen | wohnte | hat gewohnt | ikamet etmek |
zahlen | zahlte | hat gezahlt | ödemek |